top of page

 אי - תכלת     17 אוגוסט 2009  23:24

 

יונתן יקר,

 

חשבתי הבוקר משהו אודות הצבעים בפרויקט זאקס.

 

לא יודעת, אולי אכנה את הפרוייקט הזה  "אי – תכלת".

 

 

ישנו הרגע של שמים לבנים. קונסטבל קרא להם "The white Sheet" מרקע נעדר עומק. כן, זה שגם ב"נזיר מול הים", ובכל-כך הרבה תמונות חשובות מהרגע הזה של התפצחות הרומנטיקה. דיברנו כל-כך הרבה על הענין הפרספקטיבי.... ב"טירונים".

 

אז אם המודרניזם חומד את השמים הלבנים, לפיכך המודרניזם חומד גם את העלטה המוחלטת. את השחור משחור, הצבע העיקרי שלי. The black sheet

אבל אני חושבת כעת פחות אודות ה'שחור' וה'שחורים' (כולל מוחמד עלי ואשתו, כולל מנפנפי ומנפנפות האש בשחור1לבן) של הפרוייקט, ופחות אודות ה'לבנים' (החוצבים, התינוקות המתקוטטים), אני חושבת דווקא על איזה מן ירוקים-חומים-אפורים יש שם. ועל צירי הצבע האנכיים.

 

קראתי גם כמה שורות אינטלגנטיות על תפיסת הצבע של נולדה:

אנטי ראליסט, אנטי סימבוליסט ולא פרוגרמטי! נחמד לא?

 

 

שטפאן מלרמה בנה את הרגע המקולל של שמי התכלת, רגע ה'מעבר' לשמים המודרניים, 'שמים לבנים' (ריקים, קרים, נעדרי אל).

 

למטה מצורף בעברית ובצרפתית  השיר "התכלת" של שטפאן מאלרמה".

 

כל שורה ושורה בשיר שר לי את לב פרוייקט זאקס. והנה כמה שורות בולטות בשבילי:

 

אתה, מאגמי הלתה צא ורתום

לצעדיך כד וגומא, ובזרוע

בוטחת, שממון יקר, הוסף לסתום

חורים כחולים שצרו צפרי הרוע!

 

השחק מת! אליך, חומר, אני רץ;

מחטא ואידיאל המצא לי שיכחה,

שעה שכמרטיר אני חולק מרבץ

עם עדר מדושן של אנושות שחוחה!

ושם אני רוצה – הרי מוחי כבר ריק

וכמו צנצנת פוך שפוכה, שוב אין לו דרך

להעלות איפור על רעיון חורק –

לפעור פיהוק עגום אל מות חסר ערך,

הנה השיר במלואו:

התכלת.jpg

L’AZUR

Stéphane MALLARMÉ

première parution : 12 mai 1866

 

De l’éternel azur la sereine ironie
Accable, belle indolemment comme les fleurs,
Le poëte impuissant qui maudit son génie.
À travers un désert stérile de Douleur

Fuyant, les yeux fermés, je le sens qui regarde
Avec l’intensité d’un remords atterrant,
Mon âme vide. Où fuir ? Et quelle nuit hagarde
Jeter, lambeaux, jeter sur ce mépris navrant ?

Brouillards, montez ! versez vos cendres monotones
Avec de longs haillons de brume dans les cieux
Que noiera le marais livide des automnes
Et bâtissez un grand plafond silencieux !

Et toi, sors des étangs léthéens et ramasse
En t’en venant la vase et les pâles roseaux,
Cher Ennui, pour boucher d’une main jamais lasse
Les grands trous bleus que font méchamment les oiseaux.

Encor ! que sans répit les tristes cheminées
Fument, et que de suie une errante prison
Éteigne dans l’horreur de ses noires traînées
Le soleil se mourant jaunâtre à l’horizon !

― Le Ciel est mort. ― Vers toi, j’accours ! Donne, ô matière,
L’oubli de l’Idéal cruel et du Péché
À ce martyr qui vient partager la litière
Où le bétail heureux des hommes est couché,

Car j’y veux, puisque enfin ma cervelle, vidée
Comme le pot de fard gisant au pied d’un mur,
N’a plus l’art d’attifer la sanglotante idée,
Lugubrement bâiller vers un trépas obscur...

En vain ! l’Azur triomphe, et je l’entends qui chante
Dans les cloches. Mon âme, il se fait voix pour plus
Nous faire peur avec sa victoire méchante,
Et du métal vivant sort en bleus angelus !

Il roule par la brume, ancien et traverse
Ta native agonie ainsi qu’un glaive sûr ;
Où fuir dans la révolte inutile et perverse ?
Je suis hanté. L’Azur ! l’Azur ! l’Azur ! l’Azur !

bottom of page